Trên thị trường Forex có rất nhiều hình thức giao dịch khác nhau, trong đó, hình thức Harmonic có một cách tiếp cận hoàn toàn khác để thực hiện giao dịch. Mô hình Gartley được HM Gartley phát triển và được viết trong cuốn sách “Profits in The Stock Markets”. Để hiểu rõ mẫu hình Gartley Harmonic pattern là gì cũng như cách thức giao dịch với mô hình này, bạn hãy theo dõi bài viết được BeatForex chia sẻ dưới đây.
Mô hình Gartley là gì?
Nguồn gốc mẫu hình Gartley
Mô hình Gartley ban đầu được hình thành vào năm 1932 bởi một nhà phân tích kỹ thuật có tên là Harold M. Gartley (1899 – 1972). Sau đó, ông đã đưa mô hình này vào cuốn sách Profits in The Stock Markets được xuất bản vào năm 1935. Đồng thời được công bố phổ biến trong công chúng và các nhà giao dịch trên khắp thế giới.
Mẫu hình Gartley ban đầu này vẫn được gọi với cái tên là Gartley 222 vì nó có thể được tìm thấy ở trang 222 trong cuốn sách “Profits in The Stock Markets” của ông.
Tỷ lệ Fibonacci trong mô hình Gartley
Trước đây, mẫu hình Gartley chỉ gồm 5 điểm X, A, B, C, D nối với nhau thành hình chữ W hoặc M. Sau này các nhà phân tích khác làm cho nó phức tạp hơn bằng cách gán mô hình theo các tỷ lệ Fibonacci.
Cụ thể, mẫu hình Gartley đã được Larry Pesavento cải tiến bằng tỷ lệ Fibonacci và thiết lập với mô hình này thông qua quyển sách “Fibonacci Ratio with Pattern Recognition”. Scott Carney đã bổ sung thêm nhiều kiến thức thực tế vào các quy tắc giao dịch, tính hợp lý của mô hình và cả cách quản lý rủi ro khi giao dịch theo Gartley, nổi tiếng Cuốn sách “Harmonic Trading”.
Mô hình Gartley khi chưa được chưa được cải tiến bằng tỷ lệ Fibonacci:
Mô hình này cần đảm bảo các điều kiện sau:
- Điểm C thấp hơn Điểm A và Điểm D cao hơn Điểm X (Đường tăng giá)
- Điểm C cao hơn Điểm A và Điểm D thấp hơn Điểm X (Đường giảm giá)
So với mẫu hình Gartley, các mô hình giá cổ điển như Cái nêm, Lá cờ, Vai đầu vai, Tam giác,… cũng sử dụng tỷ lệ Fibonacci, nhưng chúng hiếm và không nổi bật như các mẫu Harmonic này. Mẫu hình Gartley cũng có thể áp dụng cho nhiều thị trường khác nhau và nhiều loại tài sản khác nhau và được tìm thấy trong tất cả các giai đoạn giao dịch.
Đặc điểm nhận dạng mô hình Gartley pattern
Gồm có 5 điểm X, A, B, C, D trong mô hình Gartley tạo thành 4 sóng XA, AB, BC và CD. Trong đó: XA và BC chuyển động cùng theo hướng, còn đợt sóng AB và CD chuyển động ngược chiều. Chuyển động của 4 sóng này khá giống với chuyển động của sóng Elliott: các sóng CD, BC, AB như một sự điều chỉnh của sóng chính XA. Thị trường kỳ vọng sự tiếp tục xu hướng XA tại điểm D sau sự điều chỉnh này.
Có 2 loại mẫu hình Gartley, đó là: Gartley là tăng giá (Bullish Gartley) và Gartley là giảm giá (Bearish Gartley).
- Bullish Gartley: sau khi hoàn thành mô hình và thị trường đi lên tại điểm D, các nhà đầu tư vào lệnh Buy.
- Bearish Gartley: sau khi hoàn thành mô hình thị trường đi xuống tại điểm D, các nhà đầu tư vào lệnh Sell.
Mô hình Bullish Gartley
Bắt đầu bằng xu hướng tăng phân đoạn XA, sau đó thị trường sẽ tiến hành điều chỉnh xuống B tạo ra sóng AB. Tiếp đến, giá sẽ tăng trở lại tại C và tạo ra sóng BC với điểm C không vượt qua A.
Cuối cùng, mô hình được hoàn thành bằng đoạn CD giảm giá, trong đó D không vượt quá điểm X. Sau khi mô hình kết thúc tại điểm D và thỏa tất cả các quy tắc về tỷ lệ Fibonacci thì Bullish Gartley sẽ hoàn thành và thị trường có xu hướng đi lên từ điểm D, nhà giao dịch nhập lệnh mua.
Mô hình Bearish Gartley
Bắt đầu với một phân đoạn xu hướng giảm XA. Sau đó, thị trường điều chỉnh tăng lên về B và tạo ra sóng AB. Tiếp đến, giá có xu hướng giảm trở lại tại C, tạo ra sóng BC với điểm C không vượt quá điểm A.
Cuối cùng, mô hình được hoàn thành với một phân đoạn tăng giá CD, trong đó D không vượt quá điểm X. Sau khi kết thúc tại điểm D và thỏa tất cả các quy tắc của tỷ lệ Fibonacci, Bearish Gartley sẽ được hoàn thành, thị trường có xu hướng giảm từ điểm D, nhà giao dịch có thể vào lệnh bán.
Các nguyên tắc của tỷ lệ Fibonacci của mô hình Gartley
Áp dụng cho cả mẫu hình Gartley tăng giá và Gartley giảm giá.
- Không có quy tắc nào về việc phân đoạn xu hướng ban đầu XA có thể tăng hay giảm như thế nào.
- Đoạn AB điều chỉnh về mức thoái lui 0.618 so với đoạn XA
- Đoạn BC điều chỉnh về mức thoái lui 0.382-0.886 của AB
- Đoạn CD mở rộng ở mức 1,27-1,618 của đoạn xu hướng AB và lui về mức 0.786 của đoạn xu hướng XA.
Đối với mô hình Gartley, hai mối quan hệ quan trọng nhất là mức thoái lui 0.618 của AB so với đoạn XA và mức thoái lui 0.786 của đoạn CD so với đoạn XA. Hai tỷ lệ này yêu cầu mức độ chính xác cao, hoặc ít nhất là gần đúng, nhưng điều đó không đáng kể thì mẫu hình Gartley mới xảy đúng.
Hơn nữa, 3 sóng AB, BC và CD của mẫu hình Gartley có cùng tỷ lệ với mô hình AB = CD, đây là một đặc điểm khác biệt của Gartley so với các mô hình biến thể khác.
Hướng dẫn trader cách giao dịch với mô hình Gartley Harmonic pattern
Bước 1: Xác định mô hình Gartley
Bằng cách quan sát các chuyển động giá trên biểu đồ bằng mắt, bạn có thể dễ dàng xác định hình dạng ban đầu của Gartley. Đặc điểm ban đầu là hình dạng của chữ M (Bullish. Gartley) hoặc chữ W (Gartley Bearish).
Sau đó, hãy xem xét hai điều kiện của Gartley nguyên thủy: điểm C thấp hơn điểm A và điểm D cao hơn điểm X (Gartley tăng giá). Hoặc điểm C cao hơn điểm A và điểm D thấp hơn điểm X (Gartley giảm giá).
Đối với các mô hình có biến thể động vật, mô hình con dơi có hình dạng gần nhất với mô hình Gartley. Nhưng trên mô hình con dơi, đoạn AB điều chỉnh nông hơn và nằm ở nửa trên so với của đoạn XA, trong khi trên Gartley đoạn AB sâu hơn. Bạn có thể thêm về điểm này để bước đầu phân loại nó là mẫu mình Gartley hoặc mẫu Bat.
Tuy nhiên, điểm khác biệt của Harmonic pattern so với các mô hình giá cổ điển khác là độ chính xác của tỷ lệ Fibonacci. Chính vì vậy, chúng ta cần tiến hành bước thứ hai sau khi xác định được hình dạng bên ngoài.
Bước 2: Đo lường tỷ lệ Fibonacci của mô hình Gartley
Sử dụng hai công cụ Fibonacci Extension (FE) và Fibonacci Retracement (FR) để đo lường các tỷ lệ này.
Đầu tiên, sử dụng FR để đo tỷ lệ thoái lui của đoạn AB so với XA. Tỷ lệ này phải thực chính xác nhất có thể, 0.618 hoặc gần nhưng không đáng kể. Nếu tỷ lệ dưới 0.5 có thể là hình con dơi, còn nếu trên 0.618 có thể là mô hình Butterfly pattern
Tiếp theo, sử dụng FR để đo tỷ lệ lui từ đoạn BC đến AB, tỷ số này dao động trong khoảng từ 0.382 đến 0.886 là hợp lệ.
Sau đó, sử dụng FE để đo tỷ lệ mở rộng đoạn CD so với AB nếu có giá trị từ 1,27 đến 1,618. Nếu đoạn BC thoái lui về 0.382 thì CD phải mở rộng 1,27. Nhưng nếu đọa BC quay trở lại 0.886 thì CD cũng sẽ mở rộng thành 1,618. Chỉ có như vậy mô hình mới của Gartley mới chính xác nhất và hợp lệ nhất đối với tỷ lệ thoái lui của CD so với XA
Cuối cùng, điểm quan trọng nhất, các nhà đầu tư sử dụng FR đo độ thoái lui của CD so với XA, tỷ lệ này là yếu tố quyết định mô hình Gartley có được thành công hay không.
Bước 3: Giao dịch nếu mô hình hợp lệ
Đặt lệnh – Entry
Nếu D thoái lui về chính xác theo tỷ lệ 0.786 so với XA, bạn nên nhập lệnh ngay. Không nên vào lệnh sớm khi chưa đạt đến tỷ lệ này vì khi đó Risk:Reward chưa phải là thời điểm tốt nhất.
Một khi tất cả các tỷ lệ khác hợp lệ và D cũng thoái lui chính xác 0.786 thì mô hình Gartley sẽ xảy ra với xác suất cao, nếu không vào lệnh ngay thì bạn đang bỏ lỡ cơ hội tốt. Ngược lại, thiết lập kế hoạch cắt lỗ cũng sẽ giúp NĐT hạn chế thua lỗ nếu D quay trở lại quá tỷ lệ 0.786, vì mẫu hình Gartley đã không còn hợp lệ.
- Bullish Gartley: Nhập lệnh mua tại D
- Bearish Gartley: Nhập lệnh bán tại D
Đối với các mô hình giá, chiến lược vào lệnh hiệu quả nhất là quan sát hành vi giá ở vị trí mong muốn. Khi có nhiều tín hiệu này, việc vào lệnh của bạn trở nên đáng tin cậy hơn với xác suất thành công cao hơn.
Ngoài ra, có khá nhiều NĐT lựa chọn vào lệnh khi xuất hiện cây nến ngay sau điểm D, đó là nến Bullish Gartley hoặc nến Bearish Gartley với thân nến khá cao. Cây nến này cho biết thị trường sẵn sàng theo hướng mà chúng ta dự đoán.
Tuy nhiên, chiến lược này không tối ưu hóa tỷ lệ Risk:Reward, vì vậy NĐT chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm thường bỏ qua nó mà vào lệnh thẳng đến D, một là thắng lớn, 2 là lỗ được định sẵn. Đối với các NĐT mới, cần sự chắc chắn nên bạn cần kết hợp tín hiệu vào lệnh với mô hình nến đảo chiều hoặc chỉ báo kỹ thuật khác.
Cắt lỗ – Stop loss
Khi giao dịch theo mô hình Gartley, chiến lược cắt lỗ phổ biến nhất là đặt mức cắt lỗ thấp hơn điểm D một vài pips đối với Gartley tăng giá hoặc vài pips trên điểm D đối với Gartley giảm giá. Bởi vì nếu giá vượt qua điểm này, nghĩa là điểm D thoái lui vượt quá 0.786 so với đoạn XA thì mẫu hình Gartley sẽ không còn hợp lệ.
Chốt lời – Take profit
Giống như các mô hình Harmonic pattern khác, mô hình Gartley có nhiều cách khác nhau để chốt lời cho các mục tiêu lợi nhuận khác nhau. Mẫu hình Gartley Harmonic pattern cho phép các nhà giao dịch chốt lời ở một số điểm lợi nhuận mục tiêu như:
- Tại mức giá của C mục tiêu lợi nhuận thấp nhất, đây là mục tiêu an toàn và dễ đạt được nhưng rất hiếm nhà giao dịch thích dùng ở mức này.
- Chốt lời mục tiêu lợi nhuận ở mức giá của A, đây cũng là một khoản lãi rất tiềm năng.
- Mục tiêu chốt lời tại điểm E, tương ứng với tỷ lệ mở rộng của đoạn DE so với đoạn XA, thường là tỷ lệ được sử dụng phổ biến nhất. Cụ thể là 1.0XA, 1.27 XA và 1.618 XA.
Tuy nhiên, chiến lược take profit ở trên không thực sự tối ưu khi giao dịch với các mẫu hình giá. Trong tất cả các bài viết về các Harmonic pattern, chúng tôi luôn gợi ý đến bạn một chiến lược giao dịch tối ưu hơn, đó là áp dụng phương pháp thu lợi nhuận từng phần kết hợp trailing stop.
>>> Có thể bạn quan tâm: Mô hình ABCD là gì? Ứng dụng của mô hình Harmonic ABCD
Cách thực hiện như sau:
Đầu tiên, các NĐT nên chọn mục tiêu lợi nhuận kỳ vọng từ một trong các mục tiêu trên. Nhưng nên ưu tiên các mục tiêu lợi nhuận vừa phải, tiềm năng và mục tiêu chúng tôi nhắm tới là ở mức giá của A.
Sau khi đạt được mức giá này, các nhà đầu tư tiến hành take profit 1 phần lệnh. (một nửa khối lượng lệnh). Đồng thời chuyển lệnh cắt lỗ sang các vị trí tốt hơn để hạn chế việc lỗ nửa lệnh còn lại khi thị trường diễn biến theo hướng ngược lại.
Trong mô hình Bullish Gartley, vị trí để thực hiện trailing stop là các điểm thấp gần nhất hoặc vị trí thấp hơn giá của A. Đối với mô hình Bearish Gartley, vị trí để đặt lệnh dừng là các điểm cao nhất hoặc vị trí phía trên điểm A.
Nếu thị trường tiếp tục di chuyển theo hướng dự kiến, bạn có thể mong đợi thu được lợi nhuận cho các phần lệnh còn lại trên các mục tiêu cao, chẳng hạn như 1.0 XA, 1.27 XA, 1.618 XA. Mỗi khi giá vượt lên mục tiêu lợi nhuận cao nhất thì hãy dời stop loss đến vị trí tốt hơn.
Chiến lược này sẽ giúp bạn đảm bảo thu được lợi nhuận và phần lợi nhuận đó sẽ đủ để bù đắp cho khoản lỗ của bạn nếu thị trường đảo chiều ngược lại. Đồng thời, nếu giá tiếp tục hướng tới mục tiêu lợi nhuận cao hơn, bạn sẽ tích lũy thêm lợi nhuận bằng cách duy trì phần lệnh còn lại. Phương pháp trailing stop sẽ giúp bạn hạn chế thua lỗ đến mức thấp nhất có thể.
Ví dụ về giao dịch mô hình Gartley trên thị trường Forex
Ví dụ 1: Mô hình Bullish Gartley xuất hiện trên EUR/USD trong khung thời gian M5
Thoạt nhìn, có vẻ khá giống với Bat pattern và cũng giống với Gartley vì điểm D không nằm sau X. Và điểm B nằm ở giữa đoạn XA, nhưng chưa biết tỷ lệ chính xác ra sao, nếu điểm B lùi lại đúng 0.618 so với đoạn XA thì đó là Gartley còn nếu nhỏ hơn 0.5 thì đó là Bat pattern.
Tỷ lệ Fibonacci đo được như sau:
- AB thoái lui ở mức 0.618 so với đoạn XA
- BC thoái lui ở mức 0.786 so với đoạn AB
- CD mở rộng khoảng 1,27 so với đoạn AB và mức thoái lui 0.800 so với đoạn XA, không đáng kể so với mức 0.786 nên vẫn chấp nhận được.
Mô hình Gartley hợp lệ, có thể tiến hành vào lệnh:
- Tại D có một pin bar đảo chiều tăng, mặc dù giá đóng cửa của cây nến không quá xa vùng giá xung quanh nhưng đây cũng là một tín hiệu vào lệnh mua đáng tin cậy.
- NĐT đặt cắt lỗ ở mức giá thấp hơn vài pips so với điểm D.
- Chiến lược take profit từng phần được thực hiện như sau:
Khi giá tăng và chạm giá điểm A thì chốt một phần lệnh và dời cắt lỗ đến điểm trailing stop 1. Chốt luôn phần còn lại của lệnh khi giá tăng đến mục tiêu 1.27XA. Nếu không, hãy cắt lỗ đến vị trí trailing stop 2, nhưng trong tình huống này, giá đã đảo chiều ngay sau khi tăng trên mục tiêu 1,27XA. Nếu bạn giữ lệnh, bạn chỉ lỗ một phần nhỏ, lợi nhuận của phần lệnh đầu tiên sẽ bù đắp khoản lỗ này.
>>> Có thể bạn quan tâm: FED là gì? Tổng hợp những điều nắm rõ về FED
Ví dụ 2: Mô hình Gartley Bearish xuất hiện trên GBP/USD tại khung thời gian H4
Các tỷ lệ Fibonacci với mô hình Bearish Gartley đo được như sau:
- Đoạn AB thoái lui đến 0.618 so với đoạn XA
- Đoạn BC thoái lui chính xác đến 0.618 so với đoạn AB
- So với đoạn AD, CD mở rộng đến 1.27 và thoái lui đến 0.786 so với XA
Tất cả các tỷ lệ Fibonacci trên đều chính xác và hợp lệ, nhất là 2 tỷ lệ của AB so với XA và CD so với đoạn XA.
Chiếc lược thực hiện giao dịch cụ thể:
- Tại điểm D vào lệnh. Nếu tinh ý bạn sẽ phát hiện vị trí này xuất hiện mô hình nến đảo chiều Nhật, chính là Bearish Reversal Pin bar. Điều này giúp tính hiệu vào lệnh bán đáng tin hơn và xác suất thành công cao hơn.
- Đặc cắt lỗ tại mức giá cao hơn D một vài pip
- Chiến lược take profit từng phần được thực hiện như sau:
Khi giá tăng đến mục tiêu LN tại A thì đóng một nửa lệnh để chốt lời, đồng thời dời cắt lỗ đến điểm trailing stop 1. Dời vị trí cắt lỗ đến trailing stop 2 khi giá vượt quá mục tiêu 1.0XA, tiếp tục dời đến trailing stop 3 khi giá vượt qua mục tiêu 1.27XA. Tương tự cho vị trí trailing stop 4 và mục tiêu 1.618 XA. Trong tình huống này, giá giảm sâu trên 1.618XA, phần lệnh còn lại đã mang về LN vô cùng lớn.
Như vậy, bài viết hôm nay đã giới thiệu chi tiết về mô hình Gartley, mô hình cơ bản nhất trong gia đình nhà Harmonic pattern. Hiểu được đặc điểm nhận dạng của mô hình này về cũng như các nắm được chiến lược giao dịch hiệu quả sẽ giúp bạn chủ động quản lý các biến thể của Gartley. Đừng quên truy cập Beatforex.net để theo dõi những bài viết mới nhất về thị trường Forex.
